Pisac koji je kao žrtva američkog lova na marksiste izbjegao u Europu

Tekst članka se nastavlja ispod banera

Američki dramatičar, romanopisac i filmski scenarist Irwin Shaw rođen je na današnji dan prije 110 godina, 27. veljače 1913. u New Yorku.

Shaw je potjecao iz rusko-židovske obitelji iz Bronxa koja se nakon njegova rođenja preselila u Brooklyn i promijenila prezime iz Shamforoff u Shaw.

Diplomirao je na koledžu Brooklyn 1934. Dok je još bio na koledžu, već je pisao za fakultetske novine, a 1935. počeo je pisati scenarije za radioromane kao što je Dick Tracy.

Njegova prva drama Pokopajte mrtve (Bury the Dead) premijerno je izvedena 1936. Napisao je i druge drame za lijevo orijentirano kazalište Group Theatre.

U 1940-ima je napisao nekoliko scenarija za Hollywood. Tijekom Drugog svjetskog rata služio je kao specijalni časnik u Sjevernoj Africi i Europi (Francuska, Engleska, Njemačka).

O tim iskustvima napisao je svoj prvi roman Mladi lavovi (The Young Lions), koji je objavljen 1948. godine

Priča se odvija za vrijeme rata te je prikazana iz perspektive tri lika – mladog Nijemca po imenu Diestl koji se ispočetka trudi sačuvati humanost, ali koga ratna iskustva tjeraju da postane bezdušan poput nacista; američkog Židova po imenu Noah Ackerman koji se bori protiv diskriminacije i antisemitskog zlostavljanja u američkoj vojsci, a na kraju ostane traumatiziran otkrićem koncentracionih logora; WASP-ovskog oficira po imenu Michael Whitacre koji pokušava spoznati smisao rata.

Roman je najpoznatiji po tome što je godine 1958. bio adaptiran u istoimeni hollywoodski film Edwarda Dmytryka gdje su se u glavnim ulogama pojavili Marlon Brando, Montgomery Clift i Dean Martin.

Zbog kritike makartizma izrečene u romanu Uskomešani eter (The Troubled Air, 1951) bio je pozvan na saslušanje i uvršten na "crnu listu".

Izbjegao je u Europu (Pariz), gdje su nastali njegovi romani Lucy Crown (1956), Bogataš i siromah (Rich Man, Poor Man, 1970., nastavak 1976), Večer u Bizantu (Evening in Byzantium, 1973), Prihvatljivi gubitci (Acceptable Losses, 1982) i drugo.

Uz dramske tekstove, koji nisu imali većeg odjeka, pisao je i filmske scenarije te uspjele kratke priče, sabrane u knjizi Kratke priče: pet desetljeća (Short Stories: Five Decades, 1978).

Od ranih 1950-ih živio je u Švicarskoj, gdje je i umro, 16. svibnja 1984. u Davosu od zatajenja srca.