Henri de Toulouse-Lautrec – genijalni slikar neobičnog izgleda

Tekst članka se nastavlja ispod banera

Prije 160 godina, 24. studenog 1864. rođen je francuski slikar i grafičar Henri de Toulouse-Lautrec. Bio je porijeklom iz plemićke obitelji, sin prvorođenac francuskog grofa Alphonsea de Toulouse-Lautreca, pa je naslijedio očevu grofovsku titulu.

Radilo se o uglednoj obitelji, koja je porijeklo vukla još iz srednjeg vijeka. Moćni grofovi od Toulousea bili su još u 13. stoljeću jedni od najvećih feudalaca u Francuskoj. Nosili su titulu jednog od 12 paireova Francuske, što je bila najviša aristokratska titula.

Bio je bogalj od djetinjstva, zakržljalih nogu zbog pada s konja, tako da je bio je osuđen na mirovanje. 

Njegovom neobičnom izgledu možda je kumovalo i njegovo aristokratsko porijeklo. Naime, za ženidbe u tom staležu bilo je karakteristično sparivanje bliskih rođaka. Tako su Henrijevi roditelji bili u rodu (Henrijeve dvije bake bile su sestre).

Izgleda da je upravo to bio uzrok njegovih zdravstvenih problema. Njegova bolest danas se ponekad naziva Toulouse-Lautrecov sindrom. Naime, već dok je bio dječak pukle su mu obje bedrene kosti. Problem je bio u tome što one nakon loma nisu pravilno zarasle.

Henriju su noge prestale rasti, tako da je dosegao visinu od samo 154 centimetra. Imao je torzo odraslog muškarca, a noge su mu navodno bile duge samo 70 centimetara. 

Prve poduke iz slikarstva primio od crtača konja Renéa Princeteaua, potom je studirao u Parizu kod Léona Bonnata (1882) i Fernanda Cormona (1883–84).

Otvorio je vlastiti atelijer na Monmartreu, gdje je u ulju, pastelu i gvašu bilježio prizore iz života pariškoga polusvijeta, kabareta i kavana, često lascivna i erotskoga sadržaja, razvivši stil neovisan o onodobnim strujanjima.

Pod utjecajem impresionista, osobito pastela E. Degasa (Kontesa Toulouse-Lautrec, 1883), i višebojnoga japanskog drvoreza rasvijetlio je paletu, a prostor je oblikovao čistim plošnim bojama i ekspresivnim linijama (Moulin Rouge, 1892).

Od 1892. bavio se litografijom u boji; tu je tehniku doveo do vrhunca (Jane Avril, 1893; ciklus Elles, 1896; Aristide Bruant, 1898), što je utjecalo i na njegova kasnija ulja (Engleskinja u kavani Star u Le Havreu, 1899). Izrađivao je karikature i psihološki pronicave portrete (Modistica, 1900; Oscar Wilde, 1895). 

Bavio se ilustracijom knjiga (Georges Clemenceau: Au pied du Sinaï, 1898; Jules Renard: Les Histoires naturelles, 1899). Njegov opus uz značajnu likovnu ima i povijesnu vrijednost jer je otvoreno i bez hipokrizije zabilježio život i moral određene sredine i razdoblja.

Svojim je stvaralaštvom snažno utjecao na G. Seurata, V. van Gogha i mladoga Picassa, a kao začetnik modernoga ilustriranog plakata na slikarstvo Jugendstila.

Pretpostavlja se da je Henrijev neuobičajen izgled utjecao na njegov stil u slikarstvu. Naime, grof Henri često je ljudske likove prikazivao s neobičnim proporcijama i oblicima tijela.

Danas ga se smatra jednim od najboljih francuskih slikara, a njegove se slike prodaju za desetke milijuna dolara.